Արցախի նախագահ Բակո Սահակյանը քննադատել է ղարաբաղյան հակամարտության շուրջ բանակցություններում ադրբեջանական մանիպուլյատիվ հնարքները։
“Պաշտոնական Ստեփանակերտի դիրքորոշումնը մնում է անփոփոխ։ Մենք կողմակից ենք ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում հակամարտության խաղաղ կարգավորմանը, բանակցային գործընթացի բոլոր փուլերին Արցախի Հանրապետության լիարժեք մասնակցությանը”,- հայտարարել է Սահակյանը երկուշաբթի օրը Երևանում կայացած Հայաստանի և Արցախի Անվտանգության խորհոիրդների համատեղ նիստում:
Նա ողջունել է պաշտոնական Երևանի քաղաքականությունը ու քայլերն ադրբեջանաղարաբաղյան հակամարտության բանակցային գործընթացի լիարժեք ձևաչափը վերականգնելու ուղղությամբ:
“Իհարկե, մենք իրատես ենք և հասկանում ենք, որ լիրարժեք ձևաչափի վերականգնումը բարդ ու ժամանակատար գործընթաց է”,- ասել է Արցախի նախագահն, ընդգծելով, որ հայոց դիվանագիտության կարևորագույն առաջադրանքներից է Արցախի, որպես աշխարհաքաղաքական ինքնիշխան գործոնի և սուբյեկտի, կարգավիճակի պահպանման անհրաժեշտությունը:
“Այս ամենը լավ գիտակցում է նաև մեր հակառակորդը՝ դիմելով տարբեր մանիպուլյատիվ հնարքների, մասնավորապես, այսպես կոչված, ադրբեջանական համայնքի որպես առանձին սուբյեկտի շահարկումը և չդադարող քայլերն այն բանակցային գործընթացի մեջ խցկելու ուղղությամբ: Սրանով նրանք փորձում են խոչընդոտել լիարժեք ձևաչափի վերականգնումը և զուգահեռ Արցախի անկախ ու կայացած պետություն լինելու փաստն իրականությունից տեղափոխել վիրտուալ տիրույթ”,- կարծիք է հայտնել Սահակյանը:
Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման կարմիր գծերը
Արցախի նախագահը նշել է, որ դիվանագիտական ճակատում և բանակցություններում հայկական կողմի հաջողությունների հիմնական գրավականը ուժեղ և մարտունակ Զինված ուժերի առկայությունն է, ռազմավարական գործընկերների հետ բարեկամական կապերի ընդլայնումն ու խորացումը, փոխլրացման արտաքին քաղաքականության վարումը։
“Ինչ վերաբերում է ադրբեջանաղարաբաղյան հակամարտության վերջնական կարգավորմանը՝ ցանկանում եմ նորից ընդգծել, որ մեզ համար չի կարող լինել վերադարձ անցյալին՝ լինի դա կարգավիճակի, թե սահմանի առումով”,- հայտարարել է Սահակյանը։
Նա կրկին ընդգծել է, որ կարգավորման որևէ տարբերակ չի կարող վտանգի տակ դնել Արցախի Հանրապետության անվտանգությունը և բնականոն կենսագործունեությունը։ “Սրանք այն նշաձողերն են, որոնք երբեք չպետք է իջեցվեն և այն կարմիր գծերը, որոնք երբեք չպետք է խախտվեն: Այս ամենից է մեծապես կախված և՛ Արցախի, և՛ Հայաստանի հուսալի ու կանխատեսելի ապագան”,- ասել է նախագահը:
Հայաստանի և Արցախի համագործակցությունը որպես կարևոր գործոն
Սահակյանն ընդգծել է, որ Անվտանգության խորհուրդների համատեղ նիստերի անցկացումը հնարավորություն է տալիս բազմակողմանիորեն քննարկել երկու հանրապետությունների առաջ կանգնած խնդիրները, գտնել և ընդունել դրանց լուծման օպտիմալ և հիմնավորված տարբերակներ։
Երկրի ղեկավարը Հայաստանի և Արցախի միջև սերտ համագործակցությունն անվանել է բոլոր առկա խնդիրների լուծման կարևորագույն գործոն և վստահություն հայտնել, որ համատեղ ուժերով կիրականացվեն բոլոր ծրագրերն ու կապահովվի հայրենիքի դինամիկ և բնական զարգացումը։
“Հայաստանի Հանրապետությունը և Արցախի հանրապետությունը մեկ հայրենիքի անբաժան մասերն են, և մենք ունենք միասնական նպատակներ ու կարևորագույն խնդիրների լուծման միանման տեսլական”,- շեշտել է Սահակյանը։
Անվտանգության երաշխիք
Նա նշել է, որ Արցախի Հանրապետության գոյության ողջ ժամանակահատվածում, ինչպես պատերազմական տարիներին, այնպես էլ խաղաղ պայմաններում, Արցախի Հանրապետությունը միշտ զգացել է Հայաստանի գործուն աջակցությունը:
“Այսօր էլ Հայաստանը հանդիսանում է Արցախի անվտանգության և բնականոն զարգացման հիմնական երաշխավորը: Եվ մեր առջև ծառացած կարևորագույն հրամայականներից մեկը հանդիսանում է ներհայկական միասնականության շարունակական խորացումն ու ընդլայնումը: Բնական է, որ առաջնային խնդիրներից եղել և մնում է Արցախի անվտանգության ապահովումն”,- ասել է Սահակյանը:
Նա նշել է, որ միասին իրականացվում են մեծածավալ աշխատանքներ հայրենիքի պաշտպանունակության ամրապնդման, զինված ուժերի մարտունակության հետևողական բարձրացման, զինծառայողների սոցիալական և կենցաղային պայմանների բարելավման ուղղությամբ:
“Եվ այն, որ բանակաշինությանն առնչվող որոշ հարցեր այսօր ընդգրկված են անվտանգության խորհուրդների համատեղ նիստի օրակարգում՝ դրա վառ ապացույցն է։ Մեր Զինված ուժերի մարտունակության բարձր մակարդակի ապահովումն, ինչը պահանջում է ամենօրյա նպատակասլաց աշխատանք, նպաստում է տարածաշրջանում կայունության և խաղաղության, ինչպես նաև ռազմաքաղաքական հավասարակշռվածության արդյունավետ պահպանմանը”,- հավելել է Արցախի նախագահը։
Նա նշել է, որ անվտանգության հարցերը առանցքային նշանակություն ունեն նաև Արցախի սոցիալ-տնտեսական զարգացման հայեցակարգում, ինչը բնական է, հաշվի առնելով Ադրբեջանի հետ չկարգավորված հարաբերությունները և տարածաշրջանի աշխարհաքաղաքական յուրահատկությունը։
Հակամարտության սկիզբը
Ղարաբաղյան հակամարտությունն սկսվել է 1988 թվականին առավելապես հայերով բնակեցված Լեռնային Ղարաբաղի՝ Ադրբեջանի կազմից դուրս գալու հայտարարությունից հետո։ 1991 թվականի դեկտեմբերի 10-ին Լեռնային Ղարաբաղում կայացել է հանրաքվե, որի ընթացքում բնակչության 99,89 տոկոսը քվեարկել է հօգուտ Ադրբեջանից լիակատար անկախության։
Դրանից հետո Ադրբեջանի կողմից նախաձեռնած լայնածավալ ռազմական գործողությունների արդյունքում վերջինս կորցրել է վերահսկողությունը ոչ միայն Լեռնային Ղարաբաղի, այլև հարակից յոթ տարածքի նկատմամբ։
1994 թվականի մայիսի 12-ին զինադադարի եռակողմ համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո հակամարտության գոտում դադարեցվել են ռազմական գործողությունները, որոնց պատճառով երկու կողմից զոհվել է շուրջ 25-30 հազար մարդ, իսկ մոտ 1 միլիոնը ստիպված լքել է իր տները:
Հրադադարի հաստատման մասին համաձայնագիրը պահպանվում է մինչ այժմ: 1992 թվականից մինչ օրս ընթանում են հակամարտության խաղաղ կարգավորման բանակցություններ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում, որի համանախագահներն են ԱՄՆ-ն, Ռուսաստանը և Ֆրանսիան: