Ուկրաինայում պատերազմի հնարավոր ավարտի մասին քննարկումների ֆոնին Եվրոպան սկսում է դիտարկել ռուսական գազի գնումները վերսկսելու տարբերակը, գրում է *The Economist*-ը։
Հրատարակության համաձայն՝ որոշ եվրոպացի պաշտոնյաներ արդեն իսկ հետաքրքրություն են ցուցաբերում ռուսական գազի նկատմամբ՝ հուսալով, որ էներգակիրների ցածր գները կօգնեն վերականգնել թուլացած արդյունաբերությունը և նվազեցնել տնային տնտեսությունների բեռը։ *Goldman Sachs*-ի վերլուծաբանները գնահատում են, որ պատերազմի ավարտը կարող է հանգեցնել Եվրոպայի ՀՆԱ-ի 0,5% աճի, հիմնականում գազի էժանացման պատճառով։
Այս մոտեցման կողմնակիցները կարծում են, որ մատակարարումների վերսկսումը կարող է խթան հանդիսանալ Վլադիմիր Պուտինի համար՝ կատարելու խաղաղության համաձայնագրերի պայմանները։ Մասնավորապես, Գերմանիայի հավանական ապագա կանցլեր Ֆրիդրիխ Մերցը, որը հայտնի է Ռուսաստանի հասցեին իր քննադատությամբ, չի բացառել նման հնարավորությունը, նշում է *The Economist*-ը։
Ավելի վաղ *Financial Times*-ը հայտնել էր, որ ռուսական խողովակաշարով գազի գնումների վերսկսման շուրջ քննարկումներն արդեն ընթանում են։ Նախաձեռնությանը աջակցում են Գերմանիայի, Հունգարիայի և ԵՄ մի շարք այլ երկրների պաշտոնյաները, սակայն այն բախվում է ուժեղ դիմադրության Բրյուսելում և Արևելյան Եվրոպայի երկրներում։
«Սա խելագարություն է. Ինչքա՞ն հիմար պետք է լինենք, որ նույնիսկ հաշվի առնենք դա: — The Economist-ը մեջբերում է վրդովված դիվանագետներից մեկի խոսքերը.
Պաշտոնապես Եվրամիությունը նախատեսում է մինչև 2027 թվականն ամբողջությամբ հրաժարվել ռուսական գազից և նավթից։ Մատակարարումն արդեն զգալիորեն կրճատվել է՝ Nord Stream 1-ը դադարեցվել է 2022 թվականից, իսկ տարանցումը Ուկրաինայի GTS-ով դադարեցվել է 2025 թվականի հունվարի 1-ից։ Ներկայում ԵՄ ներմուծման մեջ ռուսական գազի մասնաբաժինը կազմում է ընդամենը 10 տոկոս՝ 2021 թվականի 45 տոկոսի դիմաց։
Ռուսաստանի համար արտահանման կրճատումը հանգեցրել է զգալի ֆինանսական կորուստների։ 2022 թվականին գազի վաճառքը ապահովում էր դաշնային բյուջեի եկամուտների 13%-ը, սակայն 2024 թվականին այդ ցուցանիշը իջավ մինչև 8%։ 2023 թվականին *Գազպրոմը* 1999 թվականից ի վեր առաջին անգամ վնասներ կրեց։