Սերգեյ Լավրովի հանդիպումը Հոսեյն Ամիր Աբդոլլահյանի հետ, որը տեղի ունեցավ հոկտեմբերի 6 -ին՝ Մոսկվա կատարած իր առաջին աշխատանքային այցի շրջանակում, տևեց երկու ժամից մի փոքր ավելի: Նախարարներն առանձնազրույց են ունեցել, նար քննարկումներ անցկացրել պատվիրակությունների մասնակցությամբ: Այս մասին հայտնում է РБК- ն:
Լավրովը հայտնել է, որ բանակցությունների ընթացքում քննարկվել է նաև Հարավային Կովկասի խնդիրները քննարկելու նոր հարթակ ստեղծելու գաղափարը «3 + 3» ձևաչափով՝ Հայաստան, Ադրբեջան և Վրաստան, գումարած Ռուսաստան, Իրան և Թուրքիա: Նախարարի խոսքով՝ ինչպես և Ադրբեջանը և Թուրքիան, իրանական կողմը նույնպես դրական է արձագանքել այս նախաձեռնությանը:
«Մենք աշխատում ենք մեր հայ գործընկերների հետ: Հուսով ենք, որ Վրաստանը, չնայած իր առջև ծառացած բոլոր խնդիրներին, կկարողանա տեսնել իր հիմնական շահը՝ ստեղծել այս տարածաշրջանի զարգացման խորհրդակցությունների և որոշումների համաձայնեցման մեխանիզմ, այս տարածաշրջանի արագացված զարգացում», - ամփոփել է Լավրովը:
Լեռնային Ղարաբաղում պատերազմի ավարտից անմիջապես հետոնոր հարթակ ստեղծելու գաղափարով հանդես եկավ Անկարան: Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանն առաջին անգամ այս նախաձեռնության մասին հայտարարեց անցյալ տարվա դեկտեմբերի 11 -ին Բաքու կատարած այցի ժամանակ, այն անվանելով «Վեցյակի հարթակ»: Ներկայումս հարթակի գործարկման շուրջ բանակցություններով ակտիվորեն զբաղվում է Մոսկվան:
«Հասկանալի էր, որ եթե նախաձեռնողները լինեն Անկարան և Բաքուն, ապա Հայաստանը չէր կարողանա մասնակցել: Հետևաբար, ջենտլմենական ձևով նրանք հարթակը գործարկելու իրավունքը փոխանցեցին Ռուսաստանին և Իրանին», - ասում է ռուսական դիվանագիտական աղբյուրը:
Այս ձևաչափով, եթե այն աշխատի, կքննարկվի ընդհանուր տարածաշրջանային օրակարգը, այլ ոչ միայն ռազմական և սառեցված հակամարտությունների կարգավորումը: Եվ դա նրա տարբերությունն է արդեն գոյություն ունեցող հարթակներից, օրինակ՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբից, որը կենտրոնացած է միայն ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման վրա:
Բանակցային նոր ձևաչափի մասին նշել է նաև Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը: «Մենք աջակցում ենք այս ձևաչափին և հույս ունենք, որ դրան կմիանան նաև մյուս երկրները: Ես գիտեմ, որ վրացական կողմը պատրաստ չէ դրան, քանի որ Վրաստանի և Ռուսաստանի միջև չկան դիվանագիտական հարաբերություններ», - ասել էր նա CNN Turk-ին օգոստոսին տված հարցազրույցում: Ալիևը հույս էր հայտնել, որ նոր հարթակը կօգնի ապաշրջափակել տրանսպորտային հաղորդակցությունը տարածաշրջանում:
Վրաստանի դիրքորոշումը հրապարակայնորեն արտահայտել է երկրի արտաքին գործերի նախարար Դավիթ Զալկալիանին:
«Մենք չենք դիտարկում որևէ հարթակ Ռուսաստանի հետ, որն օկուպացրել է մեր տարածքները», - ասել է նա մարտին մամլո ասուլիսում:
Վրաստանի մերժումն անդադառնում է հարթակին միանալու Հայաստանի պատրաստակամության վրա, պնդում են ՌԲԿ -ի դիվանագիտական աղբյուրները: Նախ, առանց Հարավային Կովկասի երեք հանրապետություններից մեկի, այս ձևաչափը կիսատ կլինի, Երևանի դիրքորոշումն է բացատրում է հայկական դիվանագիտական աղբյուրը: Եվ երկրորդ՝ առանց Վրաստանի Թուրքիայի և Ադրբեջանի տանդեմն առավելություն կունենա բանակցություններում։
Չորեքշաբթի օրը ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, մեկնաբանելով գաղափարը, ասաց, որ Հայաստանն առաջին հերթին պետք է հասկանա, թե կոնկրետ ինչ ձևաչափեր են քննարկվում, ինչ նպատակ են հետապնդում, ինչ պայմաններում և ինչ սկզբունքներով են աշխատելու: Դրանից հետո միայն հայկական կողմը կհայտնի իր վերջնական կարծիքն, ասել է Փաշինյանը:
Ռուսաստանի և Վրաստանի միջև հակասությունների պատճառով, եթե ինչ -որ բան էլ ստացվի, դա շուտ չի լինի, ենթադրում է ՌԲԿ-ի զրուցակիցը: Երկրները կարող են գործել նաև 5-ով՝ բաց թողնելով դուռը Թբիլիսիի համար, ասում է ռուսական դիվանագիտական աղբյուրը: «Ամենաիրատեսականն այժմ այն է, որ խոսենք 3 + 2 ձևաչափի գործարկման մասին, հասկանալով, որ ապագայում մասնակցությունը Վրաստանի համար փակ չի լինի: Եթե Թբիլիսին ցանկանա՝ նախաձեռնության բոլոր մասնակիցները պատրաստ կլինեն», - պարզաբանել է նա: