Եվրամիությունում ողջունել են նոյեմբերի 16-ի բախումների ժամանակ գերեվարված 10 ռազմագերիների Ադրբեջանից Հայաստան վերադարձը։
Հարավային Կովկասում և Վրաստանի ճգնաժամի հարցերով ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչ Տոյվո Կլաարն իր ուրախությունն է հայտնել 10 հայ զինծառայողի հայրենադարձելու կապակցությամբ։
«Սա կարևոր ժեստ է Ադրբեջանի կողմից՝ հումանիտար խնդիրների լուծման առումով», - ասել է Կլաարը։ Նրա խոսքով, ԵՄ-ն կշարունակի աշխատել երկու երկրների հետ՝ շարունակելու Եվրոպական խորհրդի ղեկավար, Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի և Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հանդիպումներում ձեռք բերված հաջողությունները։
Կլաարի թվիթը վերահրապարակել է Եվրոպական խորհրդի ղեկավար Շառլ Միշելը` հավելելով. «Ջերմորեն ողջունում ենք Բաքվի կողմից կողմից 10 հայ կալանավորների ազատ արձակումը, որպես Ադրբեջանի ղեկավարի եւ Նիկոլ Փաշինյանի հետ ունեցած քննարկումների արդյունք»:
«Ինչպես քննարկվել է Բրյուսելում, սա կարևոր մարդասիրական ժեստ է, որը ցույց է տալիս վստահության ամրապնդման փոխադարձ կամք: ԵՄ-ն օգնություն է ցուցաբերել գերիներին Երևան տեղափոխելու հարցում», - նշել է Միշելը:
Հայաստանի արտգործնախարարությունը կիրակի օրը հայտարարեց Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի միջնորդությամբ Ադրբեջանից 10 հայ ռազմագերու վերադարձի մասին (խոսքը նոյեմբերի 16-ին սահմանին հայկական մարտական դիրքերի վրա ադրբեւանական զինուժի հարձակման հետևանքով գերեվարված հայ զինվորների մասին է։ - խմբ.):
Ավելի վաղ՝ դեկտեմբերի 4-ին, Ռուսաստանի միջնորդությամբ Ադրբեջանից Երեւան է վերադարձվել 10 հայ ռազմագերի։
Բրյուսելյան այց
Դեկտեմբերի 14-16-ը Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Շառլ Միշելի հրավերով գտնվում էր Բրյուսելում՝ մասնակցելու Արևելյան գործընկերության գագաթնաժողովին և հանդիպելու Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևին։
Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարների հետ եռակողմ հանդիպմանը Եվրոպական խորհրդի ղեկավարը, մասնավորապես, կոչ է արել ամբողջապես և շուտափույթ լուծել բոլոր չլուծված հումանիտար խնդիրները, ինչպիսիք են գերիների ազատ արձակումը և անհայտ կորածների ճակատագիրը։ Հանդիպման առանցքային թեման տարածաշրջանում երկաթուղային հաղորդակցության վերականգնման հարցի քննարկումն էր. Փաշինյանը և Ալիևը հաստատել են երկաթուղու վերագործարկման համաձայնությունը՝ միջազգային սահմանային և մաքսային կանոններին համապատասխան՝ երկրների ինքնիշխանության և իրավասության ներքո փոխադարձության սկզբունքով։ Բացի այդ, նշվել է, որ Եվրամիությունը փորձագետների առաքելություն կտրամադրի Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանների սահմանագծման և սահմանազատման հարցերը լուծելու համար։
Դեկտեմբերի 16-ին Բրյուսելում տեղի ունեցավ Փաշինյանի և Ալիևի հերթական հանդիպումը՝ այս անգամ Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի նախաձեռնությամբ։
Միջադեպեր հայ-ադրբեջանական սահմանին
Հայաստանի՝ Ադրբեջանին սահմանակից մարզերում (Սյունիքում, Գեղարքունիքում և Վայոց Ձորում) մայիսի 12-ից ադրբեջանական զինուժի ստորաբաժանումները, «սահմանների ճշգրտման» հիմնավորմամբ ապօրինի հատել են ՀՀ պետական սահմանը և մինչ օրս գտնվում են Հայաստանի ինքնիշխան տարածքում
Մայիսի 27-ին վարչապետի Նիկոլ Փաշինյանն առաջարկեց հայելային եղանակով հետ քաշել կողմերի զինված ուժերը ելման դիրքեր, Գեղարքունիքի մարզի Սոթքից մինչև Սյունիքի մարզի Խոզնավար հատվածի շփման գծի երկայնքով տեղակայել ռուս սահմանապահների։ Դրանից հետո, ըստ իր պլանի, կարելի կլինի սկսել հայ-ադրբեջանական սահմանի դեմարկացիայի և դելիմիտացիայի աշխատանքները։
Նոյեմբերի 14-ին հայ-ադրբեջանական սահմանի արևելյան հատվածներից մեկում ադրբեջանական զինուժի ստորաբաժանումները զրահատեխնիկայի օգնությամբ խորացել են Հայաստանի ինքնիշխան տարածք, ինչի արդյունքում հայկական զինված ուժերի չորս մարտական դիրք հայտնվել են շրջապատման մեջ։. Բանակցություններից հետո ադրբեջանական զորքերը լքել են Հայաստանի տարածքը, իսկ ՀՀ զինված ուժերի ստորաբաժանումները դուրս են բերվել վերը նշված չորս մարտական դիրքից։
Սակայն նոյեմբերի 16-ին Ադրբեջանը կրկին հարձակվել է արևելյան հայկական դիրքերի վրա՝ կիրառելով հրետանի և զրահատեխնիկա։ Հայաստանի պաշտպանության նախարարության տվյալներով՝ հակառակորդն ունեցել է մինչև 70 զոհ և վիրավոր զինծառայող, ինչպես նաև զինտեխնիկայի զգալի կորուստներ։ Հայկական կողմն ունեցել է 6 սպանված, ավելի քան 30 հայ զինծառայող գերեվարվել է (հստակ թիվը չի նշվում)։ Նույն օրը երեկոյան կրակը դադարեցվել է ռուսական կողմի միջնորդությամբ ձեռք բերված պայմանավորվածությամբ։
Երևանը միջազգային հանրությունից պահանջում է համարժեք արձագանք տալ Ադրբեջանի ագրեսիվ քաղաքականության՝ ուղղված Հայաստանի ինքնիշխանության, տարածքային ամբողջականության և տարածաշրջանային անվտանգության դեմ, որը նաև հակասում է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության դրույթներին։