Բավ է պառակտվել
27-01-2021 15:39

Ինչու՞ է Ալիևին անհրաժեշտ Մեղրիի միջանցքը, և ինչու՞ է այն վտանգավոր Հայաստանի համար

«Ապավեն» բեռնափոխադրող ընկերության տնօրեն Գագիկ Աղաջանյանը նշել է Մեղրիի միջանցքի շահագործման հիմնական վտանգը Հայաստանի համար

Ադրբեջանի հարավային շրջանները Նախիջևանին և Թուրքիային Մեղրի միջանցքով կապող երկաթուղու կառուցումը հղի է Հայաստանի լիակատար տրանսպորտային մեկուսացմամբ, ինչը կարող է աղետի վերածվել: Դրանում համոզված է «Ապավեն» բեռնափոխադրող ընկերության տնօրեն Գագիկ Աղաջանյանը:

Լրագրողների հետ հարցազրույցում նա պարզաբանել է, որ Մեղրիի միջանցքն օդի պես հարկավոր է առաջին հերթին Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևին:

Աղաջանյանը բացատրել է, որ տրանսպորտային հաղորդակցության ապաշրջափակումը հնարավոր է նաև առանց Մեղրիի և նվազագույն ծախսերով: Խոսքը Թուրքիայից Ախուրյանով դեպի Գյումրի, Երևան, Երասխ և Նախիջևան երկաթգծի շահագործման մասին է:

«Երասխը Նախիջևանի սահմանից 500-600 մետր հեռավորության վրա է։ Մենք կարող ենք երկաթգիծ կառուցել, այս 500 մետր երկարությամբ, մինչև սահման, և վերջ», - ասել է Աղաջանյանը:

Նրա խոսքով՝ Երասխով անցնող ճանապարհը թույլ կտա Նախիջևանի միջով մուտք ունենալ դեպի Վրաստանի սևծովյան նավահանգիստներ: Բացի այդ, այս ճանապարհը չի շրջանցի Հայաստանն, ինչպես Մեղրիով միջանցքի դեպքում: Մեկ այլ տարբերան Աղստաֆա (Աղստև)-Իջևան-Դիլիջան-Նախիջևան երթուղու գործարկումն է:

Նա վստահ է, որ Մեղրիի հատվածը շահագործման հանձնվելուն պես ճանապարհը կդառնա միջազգային նշանակության օբյեկտ:

Աղաջանյանի խոսքով՝ ադրբեջանական գնացքները կանցնեն երկաթուղային հաղորդակցության 45 կիլոմետրանոց հատվածով՝ օգուտ չբերելով մեր երկրին, այսինքն՝ ճանապարհը կօգտագործվի՝ շրջանցելով Հայաստանը: Բացի այդ, այս պարագայում Հայաստանը կորցնում է վերահսկողությունն այդ տարածքի նկատմամբ:

Մյուս կողմից, որտե՞ղից կարող է Հայաստանը միջոցներ հայթայթել երկաթուղու 45 կիլոմետրանոց հատված կառուցելու համար, որը պետք է ստեղծվի զրոյից:

Աղաջանյանը սա համարում է երկարաժամկետ հեռանկար, որի մասին խոսելը վաղաժամ է: Եթե այս ճանապարհը գործարկվի, անհրաժեշտ կլինի կառուցել ճանապարհ Հորադիզից (Ադրբեջան) դեպի Հայաստանի հետ սահման: Խորհրդային տարիներին գործող ճանապարհն անհնար է վերականգնել, քանի որ Արաքս գետի ափին (այնտեղ, որտեղ անցնում էր երկաթգիծը խորհրդային տարիներին - խմբ.) կառուցվել է Խուդաֆերինի ՀԷԿ-ը: Սա նշանակում է, որ հիդրոէլեկտրակայանը հյուսիսից շրջանցող ճանապարհ պետք է կառուցվի, որտեղ ռելիեֆը լեռնային է:

«Ալիևը հայտարարել է, որ 404 միլիոնով կկառուցի 166 կմ երկաթգիծ, ինչը անիրատեսական է: Հիշում ենք, որ նույնը ասվում էր Կարս-Ախալքալաք ճանապարհի կառուցման մասին։ Արդյունքում ճանապարհը կառուցման վրա ծախսվեց 1 միլիարդ 400 միլիոնի փոխարեն և ոչ թե 2, այլ 11 տարվա ընթացքում», - ասաց Աղաջանյանը:

Նա հիշեցրեց, որ մինչև 1988 թվականը Հայաստանը երկաթուղային հաղորդակցության խաչմերուկ էր տարածաշրջանում: Բացառությամբ Վրաստանի և Ադրբեջանի միջև երկաթուղային գծի, Վրաստանից դեպի Իրան, Ադրբեջանից Թուրքիա և Վրաստանից Թուրքիա բոլոր երկաթուղային գծերը անցնում էին Հայաստանով: Վերջին 30 տարիների ընթացքում՝ ԽՍՀՄ փլուզումից հետո, Հայաստանը շրջանցող այլ երթուղիներ են կառուցվել: Կառուցվեց Աստարայից Ռեշտ երկաթգիծն, այսինքն ՝ Ադրբեջանը երկաթգիծ կառուցեց դեպի Իրան, շրջանցելով Հայաստանը: Կարս-Ախալքալաք երկաթգիծը Թուրքիան կապում է Վրաստանի հետ՝ շրջանցելով Հայաստանը արևմուտքից: Մնում է հարավը, և եթե մենք հրաժարվենք Մեղրիի միջանցքից, կհայտնվենք մեկուսացման մեջ:

«Այսինքն՝ մեր իսկ օգնությամբ Ադրբեջանն ու Թուրքիան կստանան մեր երկիրը շրջանցելու ճանապարհ», - ասաց Աղաջանյանը:

Նա անհեթեթ է համարում Հայաստանի հարավային սահմաններով Ռուսաստան տանող այլընտրանքային ճանապարհի վերաբերյալ առաջարկը:

Ավելի վաղ Sputnik Արմենիային տված հարցազրույցում երկաթուղային հաղորդակցության վետերանները նշել էին, որ Նախիջևանի և Մեղրիի միջով անցնող երկաթգիծը ՀԽՍՀ հիմնական բեռնատար զարկերակն էր: Հիմա Հայաստանի շահերից է բխում առավելագույնս օգտագործել այդ հնարավորությունները:

Իրենց հերթին, Հայաստանի ղեկավարները մի քանի անգամ հայտարարել են, որ ոչ ադրբեջանական, ոչ էլ թուրքական կողմը Մեղրիով չի ստանա «առանձին» միջանցք, որը կլինի Հայաստանի իրավասության ենթակայությունից դուրս: