ԿԽՄԿ Հայաստանի գրասենյակի հաղորդակցման ծրագրերի ղեկավար Զառա Ամատունին «Նովոստի–Արմենիա» գործակալության YouTube–յան ալիքով հեռարձակվող «Հատուկ կարծիք» հաղորդաշարի ժամանակ խոսել է ադրբեջանական բանտերում պահվող հայ բանտարկյալներին այցելելու պրակտիկայի մասին։
Նա ձեռնպահ մնաց հայ ռազմագերիների թիվը բարձրաձայնելուց՝ բացատրելով, որ դա դուրս ԿԽՄԿ-ի սկզբունքների շրջանակից, և պարզաբանեց, որ կառույցը կիսում է իշխանությունների հնչեցրած տվյալները։
Ինչպես ավելի վաղ հայտարարել էր Հայաստանի արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանը, Ադրբեջանում պահվում են 33 հայ ռազմագերի, որոնց Բաքուն հրաժարվում է հանձնել Երևանին։ Միաժամանակ իրավապաշտպանները խոսում են 80 բանտարկյալների առկայության մասին։
Խոսելով ԿԽՄԿ-ի ներկայացուցիչների՝ բանտարկյալների այցելությունների մասին, Ամատունին պարզաբանեց, որ խոսքն այն անձանց մասին է, որոնց գերությունը պաշտոնապես հաստատել են Ադրբեջանի իշխանությունները։
«Մեզ հաջողվում է որոշակի հաճախականությամբ այցելել նրանց»,- ասաց նա՝ պարզաբանելով, որ խոսքը գնում է ինչպես 2020 թվականի Արցախում 44-օրյա պատերազմի, այնպես էլ 2021 թվականի ռազմական գործողությունների ժամանակ գերեվարված հայերի մասին։
Ամատունու խոսքով, ԿԽՄԿ-ի պատվիրակները Ադրբեջանում ամիսը մեկ այցելում են նրանց։ «Այցելությունների ընթացքում հնարավորություն է ընձեռնվում կապ հաստատել ծնողների, հարազատների հետ։ Կան կապի տարբեր միջոցներ, որոնք կիրառվել և կիրառվում են այս ընթացքում։ Ի հավելումն ԿԽՄԿ-ի նամակների,
ԿԽՄԿ-ի միջոցով նամակներից բացի, մեր պատվիրակների այցելությունների ժամանակ կատարվում են նաև հեռախոսազանգեր, ձայնագրվում են տեսահաղորդագրություններ, որոնք այնուհետև փոխանցվում են ընտանիքներին»,- ասաց նա՝ հավելելով, որ ընտանիքները նույնպես ձայնագրում են հաղորդագրություններ, որոնք ցուցադրվում են բանտարկյալներին տեսակցությունների ժամանակ։
Նա պարզաբանեց, որ այս հաղորդագրություններն ընտանեկան բնույթի են, ինչը թույլ է տալիս պահպանել կապը։
Ամատունին նաև նշեց, որ կան մարդիկ, որոնց գերեվարումը չի հաստատվել, և ԿԽՄԿ-ում նրանք անհայտ կորած են համարվում։
«Այդ հարցով էլ ենք մենք բավականին ակտիվ աշխատում. տվյալներ ենք հավաքել այդ մարդկանց մասին, որոնց ճակատագիրն առայժմ անհայտ է»,- ասաց նա՝ հավելելով, որ եթե այցելություն լինի, ընտանիքն անմիջապես կիմանա այդ մասին։
Նրա խոսքով, այս հարցը դեռևս 90-ականներից բաց է մնում մի քանի հարյուր մարդու համար։
Ամատունին նշեց, որ բանտարկյալների պարբերական այցելությունները Բաքվի բանտերում նաև հնարավորություն են տալիս ծանոթանալու, թե որքանով այնտեղ պահվող մարդիկ հնարավորություն ունեն օգտվելու որոշակի ծառայություններից, մասնավորապես, թե ինչպես է կազմակերպվում սնունդը, բժշկական ծառայությունները։
«Սա մեր ստանդարտ պրակտիկան է ամբողջ աշխարհում և արվում է գաղտնի կերպով: Մենք, բացի բանտարկյալների հետ անհատական զրույցներից, հնարավորություն ունենք նաև ստուգել տարածքը։ Այդ իսկ պատճառով մեր այցելությունները տևում են մի քանի օր։ Ելնելով դրանց արդյունքներից՝ մենք կրկին կոնֆիդենցիալ զրույցներ ենք վարում այս հաստատության ղեկավարության հետ, որոնց ընթացքում ներկայացնում և քննարկում ենք մեր տեսածը։ Դիտարկումները կարող են ներառել որոշակի դիտողություններ, առաջարկություններ, և մենք փորձում ենք հետևողական լինել»,- ասաց նա։