Բավ է պառակտվել
27-07-2021 09:31

Թուրքիան ջրամբարներ է կառուցում Հայաստան հոսող գետերի վրա․ փորձագետը բարձրաձայնել է խնդիրները

Ինեսսա Գաբայանը կարծում է, որ ոռոգման ցանցերը հնացած են, և համակարգում ջրի կորուստը կազմում է 45-40, իսկ որոշ տեղերում` նույնիսկ 60-70%:

Արաքս և Ախուրյան գետերի ջրատարների վրա թուրքական կողմում ջրամբարների կառուցումը աղետալի հետևանքներ կունենա, կարծում է Ջրային կոմիտեի նախկին ղեկավար Ինեսսա Գաբայանը:

Ավելի վաղ լրատվամիջոցները հայտնել էին, որ Թուրքիան մտադիր է ջրամբարներ կառուցել դեպի Հայաստան հոսող գետերի ջրահոսքերի վրա:

Ըստ Գաբայանի, այդ գետերի հոսքը կնվազի այնքանով, որքանով դրանք կմտնեն ջրամբարներ: Իսկ գետերի ջուրը կբաշխվի Հայաստանի և Թուրքիայի միջև: Այսինքն՝ Թուրքիայի ջրային ռեսուրսները կավելանան, իսկ Հայաստանինը կկրճատվեն: Նա նշեց, որ հենց Ախուրյան գետն է ոռոգում Թալինի և Բաղրամյանի շրջանները, իսկ դրանք լուրջ գյուղատնտեսական հողեր են: Արաքսը ոռոգում է Արմավիրի մարզը և Էջմիածինը:

Միևնույն ժամանակ, նա նշեց, որ ոռոգման ցանցերը մաշված են, և ջրի կորուստները կազմում են 45-40%, իսկ որոշ տեղերում` նույնիսկ 60-70%: Գաբայանը նկատեց, որ որոշ հողատարաքների ավանդական եղանակով ոռոգումն անընդունելի է, քանի որ այստեղ հողը ավազոտ է, և ջուրը աննպատակ վատնվում է: Այսպիսին են հողերը բաղրամյան գյուղում, որի բնակիչները վերջերս փակել էին ճանապարհը և պահանջում էին ավելացնել ոռոգման ջրի ծավալը:

«Նման դեպքերում անհրաժեշտ է օգտագործել ոռոգման ժամանակակից համակարգեր, որոնք էապես կնվազեցնեն ջրի կորուստը», - ասաց նա:

Կոմիտեի նախկին ղեկավարը համոզված է, որ անհրաժեշտ է գտնել ջրային ռեսուրսների ավելացման այլընտրանքային ուղիներ և նվազեցնել ջրառը Սևանից։ Նրա կարծիքով, նման ելէ կարող է հանդիսանալ, օրինակ, Եղեգիս գետի վրա ջրամբարի կառուցումը։ Դա հնարավորություն կտա պատշաճ կերպով կառավարել դեպի Ադրբեջան ջրային հոսքերը, ինչպես նաև թույլ կտա ոռոգել Եղեգնաձորի գյուղատնտեսական նշանակության հողերն ու մեծացնել հիդրոէլեկտրակայանների արդյունավետությունը:

Գաբայանը նշեց, որ որոշ ջրամբարները ֆիզիկապես և բարոյապես մաշված են, ինչն իր հերթին հանգեցնում է ջրի կորստի: Նա կարծում է, որ հնարավոր է կարգի բերել այս ջրամբարները և նվազեցնել ոռոգվող տարածքների պակասուրդը: Ըստ նրա, որոշ ջրամբարներից ջուրը «վերցվում է մինչև վերջին կաթիլ», ինչը բացասական հետևանքներ է ունենում, այդ թվում `էկոլոգիական:

«Անհրաժեշտ է պահպանել առնվազն ջրի նվազագույն ծավալն: Ընդհանուր առմամբ, անհրաժեշտ է լրջորեն լուծել ջրամբարների, ջրային ենթակառուցվածքների և ջրային պաշարների վիճակը», - եզրափակեց նա:
Ավելի վաղ Արտակարգ իրավիճակների նախարարության մամուլի ծառայությունը հայտնել էր, որ Հայաստանի խոշոր ջրամբարների մեծ մասում ջրի մակարդակը զգալիորեն ցածր է նախորդ տարվա համեմատ։ Հայաստանի ամենամեծ՝ Ախուրյանի ջրամբարում (սահմանակից է Թուրքիայի հետ), 187 միլիոն խորանարդ մետրով պակաս ջուր է ամբարվել, քան 2020 թվականին: Սա զգալի կրճատում է` հաշվի առնելով, որ ջրամբարի ընդհանուր ծավալը 525 միլիոն խորանարդ մետր է: Ապարանի ջրամբարում (ընդհանուր ծավալը` 91 մլն) ամբարված է 9.6 մլն խմ պակաս ջուր, Ազատի ջրամբարում (70 մլն)` 20 մլն խմ պակաս, Մարմարիկի ջրամբարում (24 մլն)` 3.9 մլն խմ պակաս, քան 2020 թվականին Արփի լիճի ջրամբարում (Արփի լիճ, ընդհանուր ծավալը 105 միլիոն խորանարդ մետր) ջրի ծավալն, ընդհակառակը, 15,4 միլիոնով ավելի, քան նախորդ տարի: