Միայն վերջին 10 տարում բարձր և բարեխառն լայնություններում ջերմաստիճանը բարձրացել է 0,45 աստիճանով։ Եթե իրավիճակը չփոխվի, ապա դարավերջին գլոբալ միջին ջերմաստիճանը կարող է բարձրանալ 5-7 աստիճանով, ինչը հղի է անապատացումով, երաշտով և մի քանի շրջանների ջրի տակ անցնելով։ Այս մասին Lente.ru-ին ասել է օդերևութաբան, Հիդրոմետկենտրոնի գիտական ղեկավար Ռոման Վիլֆանդը։
Տարածական առանձնահատկություններ
«Կլիմայի փոփոխությունն ունի ընդգծված տարածական և ժամանակային առանձնահատկություններ։ Այսպես, գլոբալ տաքացումն ավելի նկատելի է բարեխառն և բարձր լայնություններում, ընդ որում, դա հատկապես վերաբերում է ձմռանը, ասել է Վիլֆանդը։ «Փաստն այն է, որ օվկիանոսը, որը գերակշռում է ցածր լայնություններում, խաղում է դեմպֆերի դեր՝ կլանելով ջերմոցային գազերի մեծ զանգվածներ»։
Օդերևութաբանը նշել է, որ եթե նախկինում կլիմայի փոփոխությունը էվոլյուցիոն բնույթ էր կրում, ապա այժմ արմատական փոփոխությունները տեղի են ունենում մարդու կյանքի ընթացքում։ Ընդ որում, խնդիրը ոչ միայն տաքացման, այլև եղանակային երևույթների փոփոխականության մեջ է, երբ ձմռանը կտրուկ տաքացում է տեղի ունենում, իսկ ամռանը՝ ցրտացում։
Հետևանքները
Օդերևութաբանը պարզաբանել է, որ որքան մարդն ակտիվորեն է զարգացնում արտադրական հզորությունները, այնքան մթնոլորտում ջերմոցային գազերի քանակությունը մեծանում է, և գլոբալ տաքացումը արագանում է։
«Մթնոլորտում ավելանում է ածխաթթու գազի, ազոտի և մեթանի կոնցենտրացիան։ Արեգակի կարճ ալիքային էներգիան անցնում է դրանց միջով, բայց չի կարողանում ամբողջությամբ հետ գնալ, դրա պատճառով տաքացում է տեղի ունենում: Եթե ոչինչ չարվի, տարբեր կանխատեսումների համաձայն, դարավերջին ջերմաստիճանը կարող է բարձրանալ 5-7 աստիճանով, ինչը շատ տագնապալի է։ Ի վերջո, դրա ամենակարևոր հետևանքը ողջ երկրագնդի համար մայրցամաքային սառույցների հալումն է»,- զգուշացրել է Վիլֆանդը:
Վտանգավոր բնական երևույթներ
Գլոբալ տաքացման հետևանքով, ինչպես նշում է օդերևութաբանը, ոչ միայն սառցադաշտերը կհալչեն, այլև կավելանա բնական վտանգավոր երևույթների թիվը, ինչն արդեն նկատվում է վերջին ժամանակներում։
«Սուր է կանգնած նաև անապատացման խնդիրը, որը սպառնում է հենց ամենախիտ բնակեցված հարավային շրջաններին։ Կլինեն էլ ավելի սաստիկ երաշտներ, ինչն իր հերթին կհանգեցնի մարդկանց արտագաղթի՝ ջուր փնտրելու։ Մոլորակի կյանքը խիստ կփոխվի»,- զգուշացրել է Վիլֆանդը։
Եթե մարդկությանը հաջողվի հասնել ածխածնային չեզոքության, ապա, ըստ Վիլֆանդի, մինչև դարավերջ ջերմաստիճանի բարձրացումը չպետք է գերազանցի 1,5-2 աստիճանը։
Ավելի վաղ հայտնի էր դարձել, որ 2022 թվականին տարերային աղետների տնտեսական վնասը հասել է 260 միլիարդ դոլարի (15,9 տրլն ռուբլի)։ Ավերիչ փոթորիկների, ջրհեղեղների ու հրդեհների հետևանքների մասին այսպիսի գնահատական են տվել աշխարհի խոշորագույն Swiss Re ապահովագրական ընկերություններից մեկի վերլուծաբանները, գրում է Bloomberg-ը։
Փորձագետները նշում են, որ այս տարվա ցուցանիշը 11 տոկոսով ցածր է 2021թ.-ից, սակայն ավելի բարձր է վերջին 10 տարվա միջինից (207 մլրդ դոլար):