Բավ է պառակտվել
16-08-2021 19:11

Մոսկվան հայտարարել է Աֆղանստանում գործողությունների «Բ» պլանի մասին

Թեպետ Աֆղանստանում իշխանության այդչափ արագ գրավումը «Թալիբան» շարժման կողմից (Ռուսաստանում ճանաչված է ահաբեկչական և արգելված) բավականին անսպասելի էր, Մոսկվան նախապես կապ էր հաստատել շարժման առաջնորդների հետ և դեսպանության անվտանգության երաշխիքներ ստացել դրա բարձրագույն ղեկավարներից:

Այս մասին «Էխո Մոսկվի» ռադիոկայանի եթերում հայտարարել է ՌԴ նախագահի հատուկ բանագնաց, ՌԴ ԱԳՆ Ասիայի երկրորդ վարչության տնօրեն Զամիր Կաբուլովը: Հարցին, թե արդյոք իրադարձությունների անսպասելի շրջադարձի դեպքում ԱԳՆ-ն ունի պահեստային տարբերակ, նա դրական է պատասխանել:

«Մենք միշտ ունենք «Բ» պլան և՛ գլխում, և՛ սրտում: Բայց մենք երբեք չենք շտապում այսկողմ-այնկողմ անել։ Այժմ մենք աշխատում ենք «Ա» պլանի համաձայն, եթե հետևենք ձեր տերմինաբանությանը», - ՌԲԿ-ի հաղորդմամբ պատասխանել է Կաբուլովը:

Նա բացատրել է, որ «որոշ չափով թալիբների կողմից Քաբուլի գրավումը անակնկալ էր», քանի որ «մենք չափազանց լավատես էինք ամերիկացիների կողմից պատրաստված աֆղանական բանակի հարցում»: Միևնույն ժամանակ, Կաբուլովը նշել է սկզբունքային տարբերությունը Աֆղանստանից խորհրդային զորքերի դուրսբերման, որից հետո Աֆղանստանի կառավարությունը ևս երեք տարի պահպանվեց, և այսօրվա իրադարձությունների միջև, երբ ռեժիմը տապալվեց նախքան ամերիկյան զորախմբի երկրից դուրս գալը։

Աֆղանստանից ամերիկյան զորքերի դուրսբերման ծրագիրը մշակվել է վաղուց: Սակայն նույնիսկ հուլիսի 9 -ին նախագահ Ջո Բայդենը բացառեց երկրում իշխանությունը զավթելու թալիբների հնարավորությունը: Բայդենի խոսքով՝ Աֆղանստանի կառավարության անկումը անխուսափելի չէ: «Դուք ունեք 300 հազար աֆղանական զինծառայող, լավ սպառազինված, աշխարհի ցանկացած բանակի մակարդակով, մոտ 75 հազար թալիբների դեմ օդուժով», - նշել էր այն ժամանակ ԱՄՆ նախագահը:

Բայդենն այն ժամանակ նաև հերքել էր ԱՄՆ հետախուզության կանխատեսումների վերաբերյալ հրապարակումներից վերցված տեղեկատվությունը, ըստ որի ամերիկյան զորքերը դուրս բերելուց հետո Աֆղանստանի կառավարությունը վեց ամսվա ընթացքում կտապալվի:
Սակայն իրավիճակը երկրում սրնթաց էր զարգանում: Օգոստոսի 6 -ին նրանք առաջին անգամ վերահսկողության տակ վերցրեցին Աֆղանստանի նահանգներից մեկի՝ Պակիստանի հետ սահմանին գտնվող Նիմրուզ նահանգի վարչական կենտրոն Սարանջ քաղաքը: Օգոստոսի 13 -ը Աֆղանստանի 34 նահանգներից տասը գտնվում էին իրենց վերահսկողության տակ, իսկ օգոստոսի 15 -ին թալիբները հայտարարեցին ամբողջ երկրում իրենց վերահսկողությունը հաստատելու մասին։ Օգոստոսի 16-ի գիշերը թալիբները հայտարարեցին Աֆղանստանում պատերազմի ավարտի մասին, երկրի մայրաքաղաք Քաբուլը հանձնվեց առանց մարտի:

ԱՄՆ նախկին նախագահ Դոնալդ Թրամփը Բայդենի գործողություններն Աֆղանստանում անվանել է Ամերիկայի մեծագույն պարտությունը: «Այն, ինչ Ջո Բայդենը արեց Աֆղանստանի հետ, լեգենդար է: Սա կլինի ամերիկյան պատմության մեծագույն պարտություններից մեկն», - ասված է հայտարարության մեջ: Թրամփի խոսքով՝ ժամանակն է, որ Բայդենը «խայտառակված հեռանա» այն բանի համար, ինչ թույլ տվեց Աֆղանստանում: «Սա (հրաժարականը. - ՌԲԿ) չպետք է այդքան մեծ գործ լինի, քանի որ նա ի սկզբանե օրինական ընտրված չէր», - ընդգծել է Թրամփը:

ԱՄՆ պետքարտուղարությունը հայտարարություն է տարածել, որում կոչ է անում հնարավորություն տալ բոլոր ցանկացողներին լքել Աֆղանստանի տարածքը: «Աֆղանստանցիներին և այլ երկրների քաղաքացիներին, ովքեր ցանկանում են հեռանալ, պետք է տրվի նման հնարավորություն. ճանապարհները, օդանավակայանները և սահմանային անցումները պետք է բաց մնան, և հարկ է պահպանել հանգստությունն», - ասել է պետքարտուղարությունը:

Հայտարարությունն րվել է 67 պետության անունից։ Այն ստորագրողների թվում են ԱՄՆ -ն, ԵՄ արտաքին քաղաքականության և անվտանգության քաղաքականության գերագույն ներկայացուցիչը, Գերմանիան, Բրիտանիան, Ավստրալիան, Ֆրանսիան, ինչպես նաև Ուկրաինան, Հոնդուրասը, Կոտ դ'Իվուարը, Էստոնիան, Միկրոնեզիան և այլ երկրներ: