Եթե արդեն ձանձրացրել եք հայտնի պասային ուտեստներից և ավելի վառ համային զգացողություններ եք փնտրում, ապա այս բաղադրատոմսերն անպայման ձեզ դուր կգան: Այս ուտեստները շատ թեթև են և հեշտ են պատրաստվում, միևնույն ժամանակ՝ ծախսատար չեն:
Պահքի ընթացքում կարող եք ուտել ոչ միայն կուշտ, այլ նաև շատ համեղ: Չնայած այս շրջանը շատերի համար կապված է ոչ համեղ սննդի հետ, իրականում դա այդպես չէ: Հայկական խոհանոցի ուտեստները կօգնեն հաղթահարել կարծրատիպը:
«Հայ խոհարարական ավանդույթների զարգացում և պահպանում» հասարակական կազմակերպության անդամ, շեֆ-խոհարար Աննա Մաթևոսյանը նշում է, որ չնայած պահքի շրջանում օգտագործվում են բացառապես բուսական ծագման մթերքներ, դա չի խանգարում, որ ուտեստները լինեն սննդարար, ախորժելի և շատ համեղ:
Փորձագետը Sputnik Արմենիային առաջարկում է պահքի մենյուի լավագույն 5 ավանդական բաղադրատոմսերը, որոնք շատերը կսիրեն:
«Մշոշ»
Ավանդական հայկական «Մշոշ» ուտեստի անվանումն առաջացել է «մըշմոշ» բառից, որը հին հայերենից թարգմանաբար նշանակում է ծիրանի չիր: Այն տարածված էր հատկապես Արևմտյան Հայաստանի հայերի շրջանում:
Մաթևոսյանն պատմում է, որ ուտեստը պատրաստելիս օգտագործվում է չոր ծիրան (ծիրանի չիր), սալորաչիր և ընկույզ: Այս ուտեստի պատրաստումը բավականին պարզ է: Անհրաժեշտ է տապակել սոխը մինչև ոսկեգույն, նախապես ավելացնել ջրի մեջ թրջած ոսպն ու շոգեխաշել: Դրանից հետո ավելացվում են չրերն ու ընկույզը և եփում մինչև պատրաստ լինելը:
Սեզոնային կանաչի
Պասային ճաշացանկում առանձնահատուկ տեղ են զբաղեցնում սեզոնային խոտաբույսերից պատրաստված ուտեստներն: Ըստ Մաթևոսյանի, նախքան պատրաստելը պետք է դրանց վրա եռման ջուր լցնել:
Կախված կանաչիի տեսակից՝ դրանք կարելի է ուտել, ավելացնելով չրեր, ընկույզ, ձու կամ շոգեխաշել սոխով: Մաթևոսյանը հիշեցնում է, որ կանաչին պետք է եռացած ջրի մեջ պահել ոչ ավելի, քան հինգ րոպե:
Ավելուկ
Ավելուկը (ձիու թրթնջուկ) հայկական ավանդական խոհանոցի սիրված բաղադրիչն է: Այն ավելացնում են աղցանների, ապուրների մեջ կամ շոգեխաշում ձիթապտղի յուղի մեջ: Մաթևոսյանը նշում է, որ ավելուկը բարելավում է աղեստամոքսային համակարգի աշխատանքը, հեշտամարս է:
«Ավելուկը դառը խոտ է, ուստի այն պետք է եփելուց առաջ 30 րոպե թրջել ջրի մեջ: Արդան խաշած կանաչին օգտագործում են ճաշ և աղցան պատրաստելու համար», - ասում է Մաթևոսյանը:
Բաղադրատոմսերից մեկը․ սոխը շոգեխաշում ենք, ավելացնում սխտոր, ավելուկ, աղ, պղպեղ, շաղ տալիս ընկույզ: Մատուցվում է չորացած հացով և նռան հատիկներով:
Արիշտա
Արիշտան կամ տնական հատուկ վերմիշելը սիրված է ինչպես տեղի հայերի, այնպես էլ զբոսաշրջիկների շրջանում: Ընդունված է այն մեծ քանակությամբ պատրաստել, քանի որ ավանդական ձմեռային պատրաստուք է։
«Ալյուրից, ջրից և աղից պատրաստում ենք պինդ խմոր: Գրտնակում ենք ու կտրում բարակ երկար շերտերի», - պատմում է Մաթևոսյանը:
Հետո խմորը տապակում ենք տապակի մեջ և պահում աղով ձմռան համար: Պատրաստուքն օգտագործում ենք որպես ուտեստների հիմք. Եփում ենք, մատուցում խավարտների հետ կամ մածունի և սխտորի սուսով:
Փլավ «Արարատ»
Ավանդական հայկական փլավ, որը պատրաստվում է նաև Զատկի տոնին: Նախ, լվանում ենք բրինձը, կտրատում չիրը և ընկույզը: Կաթսան դնում ենք կրակին, բրինձի վրա ջուր լցնում և եփում մոտ 20 րոպե:
Մեկ այլ տապակի մեջ յուղով տապակում ենք չրերը, չամիչը և ընկույզը: Պատրաստի բրինձը քամում ենք և ողողում հոսող ջրի տակ:
Կաթսան դնում ենք կրակին և «հավաքում» մեր փլավը. Առաջին շերտով լցնում ենք բրինձը, ծածկում վերևից չրերով և ցածր կրակի վրա եփում մինչև 5 րոպե:
Բարի՛ ախորժակ։