ՀԱՊԿ-ից Հայաստանն առաջին հերթին ակնկալում է միանշանակ քաղաքական գնահատական կատարվածի վերաբերյալ, որ հարձակում է եղել երկրի ինքնիշխան տարածքի վրա։ Այսպես է Հայաստանի Հանրային հեռուստաընկերությանը տված հարցազրույցում Ազգային ժողովի իշխող «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության ղեկավար Հայկ Կոնջորյանը մեկնաբանել ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղար Ստանիսլավ Զասի հայտարարությունը։
Զասը երկուշաբթի, խոսելով այն մասին, թե ինչու ՀԱՊԿ-ը չի օգնում Հայաստանի տարածքների ապաօկուպացմանը, առաջարկեց մտածել հետևանքների մասին։ «Մենք պետք է հասկանանք նման քայլերի հետևանքները՝ ընդհուպ մինչև մի քանի պետությունների մասնակցությամբ տարածաշրջանային պատերազմի սանձազերծում»,- ասել էր նա։
Կոնջորյանը հիշեցրեց, որ ՀԱՊԿ-ն անվտանգության կառույց է, որի մաս է կազմում Հայաստանը։ ՀԱՊԿ կանոնակարգի և փաստաթղթերի համաձայն՝ անդամ երկրներից որևէ մեկի վրա հարձակման դեպքում մյուսները պետք է համապատասխան քայլեր ձեռնարկեն։ Ցավոք, ՀԱՊԿ-ը դեռ նման հայտարարություն չի արել։
«Ամենակարևորն է՝ ՀԱՊԿ-ը հստակ քաղաքական գնահատական կտա՞, ելակետը քաղաքական գնահատականն է, դրանից ելնելով է որոշվում (ռազմատեխնիկական՝ խմբ.) օգնության չափը։ Քաղաքական գնահատական չի նշանակում պատերազմ, մենք չենք ուզում որևէ մեկին ներքաշել պատերազմի մեջ, քանի որ հայտարարել ենք, որ առաջ ենք տանում տարածաշրջանում խաղաղություն հաստատելու թեզը, և մեզ թվում է, որ ՀԱՊԿ-ի հասցեական և միանշանակ գնահատականը կարող է բավականին ծանրակշիռ լինել, բայց այն դեռևս դա չկա, երբ հայտնվի՝ կկարողանանք գնահատել իրավիճակն»,- ասաց Կոնջորյանը։
Հայաստանի մերժումը
ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը նոյեմբերի 23-ին ՀԱՊԿ գագաթնաժողովում հայտարարել էր, որ վերջին մեկուկես տարվա ընթացքում Հայաստանը երեք անգամ (2021 թ. մայիսի 11-ին և նոյեմբերի 14-ին և 2022 թ. սեպտեմբերի 13-ին) ենթարկվել է ադրբեջանական ագրեսիայի, օկուպացվել է Հայաստանի Հանրապետության 140 քառ. կմ տարածքը:
Փաշինյանը հրաժարվեց ստորագրել «ՀԱՊԿ Հավաքական անվտանգության խորհրդի հռչակագրերը և Հայաստանի Հանրապետությանն օգնություն ցուցաբերելու համատեղ միջոցառումների մասին» նախագիծը՝ ընդգծելով, որ փաստաթուղթը բավականաչափ մշակված չէ։
ՀՀ վարչապետը հայտարարեց, որ ՀԱՊԿ-ի կողմից իրավիճակի հստակ քաղաքական գնահատականի բացակայությունը կարող է նշանակել կազմակերպության հրաժարում դաշնակցային պարտավորություններից, իսկ Ադրբեջանն այն կմեկնաբանի որպես կանաչ լույս ՀԱՊԿ-ից՝ Հայաստանի դեմ հետագա ագրեսիայի համար: